Politics  •  Hobbies  •  Obituaries  •  Sports  •  Gallery


I.S. Ivanovic (Peterhouse, Cambridge, 1930-33) died in April 1999.

http://www.achilles.org/pages/annual_reports.asp?reports

Vane Ivanovic competed in the high hurdles in the Varsity Matches of 1931 and 1932, and was second in the low hurdles in 1932 behind CF Stanwood. He was a friend and near contemporary of those other great Cambridge hurdlers, Lord Burghley and Bob Tisdall, Olympic 400m hur-dles champions in 1928 and 1932 respectively, and John Thornton, 5th in the Olympic 110m hurdles in 1936. Vane himself always maintained that he was too slow on the flat to be world class, yet he could beat Thornton over 220y hurdles, and in 1936 he reached the Olympic semi-final at 110m hurdles, representing Yugoslavia. That same year he was a member of the Achilles Club team which won the AAA 4 x 440y title, and set a Yugoslav record for 400m hurdles which lasted 17 years. Perhaps his last appearance for Achilles was in the shot at the 1949 Sward Trophy meeting, but he maintained his love of the sport throughout his life: his only concession to age was to cut back, in his 80’s, his runs around Hyde Park to alternate days. In 1995 he spoke on behalf of CUAC at the Centen-ary celebrations of the Oxford & Cambridge v. Harvard & Yale match.


In memoriam
Vane Ivanović
(1913–1999)

http://www.yurope.com/zines/republika/arhiva/99/211/211_24.html

Umro je Vane Ivanović, čovek prebogate biografije, izuzetne i inspirativne. Služio je vojsku u Zemunu 1933. godine, a školovan je u Parizu, Zagrebu i na Kembridžu. Trčao je kao jugoslovenski reprezentativac na 110 metara sa preponama na Olimpijadi 1936, ali je odbio da pozdravi Hitlera. Njegov atletski jugoslovenski rekord niko nije oborio sve do 1954, ali zbog emigrantskog statusa i službenog stava da je neprijatelj, uz rekorde koji su dugo trajali nije stajalo i ime rekordera. Brodovlasnik je, flotu je nasledio od svog očuha Bože Banca, bogatog Dubrovčana, Srbina i katolika – postoje vremena kada je to važna informacija. 
Očuh ga je usmerio na studije u Kembridž i njemu, kako kaže, mnogo duguje za sve što je uradio u životu. 
Kraj Drugog svetskog rata zatiće ga u emigraciji. Iako su patriotske emocije u njemu uvek bile jake, ideološke barijere izmedju njega i novih, partizanskih jugoslovenskih vlasti su prevelike. Politički gen mu ne dâ mira, pa ne samo da je osnivač, ili kako on kaže tehnički organizator, »Demokratske alternative«, nego je bio i medju inicijatorima Evropskog pokreta koji je stvaran odmah nakon Drugog svetskog rata i iz kojeg je proizašlo, mnogo kasnije, ujedinjenje Evrope. 
Iza Vaneta Ivanovića ostaje delo koje ga izdvaja. On je naprosto veoma uspešan čovek. Možda se i klonio stvari za koje nije nadaren ili sposoban, ali ono što je radio, radio je kolosalno (ovu reč Vane Ivanović često koristi). Van svih ličnih karakteristika, van životnih uspeha, van sportskih dometa, van njegovih izvanrednih publicističkih, pa i literarnih dometa, čak i van njegovog poslovnog dometa, ipak se nalazi njegova strašna, skoro genetska veza sa politikom. Od osnovne ideje nije nikada odustao – demokratska Jugoslavija, razvoj dogadjaja koji ga je na neki način demantovao ne govori mnogo o njegovim idejama, nego o onima koji su točak istorije na tu stranu prevagnuli. Dokazao je sobom i svojim delom da je sanjao realan san, a da su ga u utopiju pretvorile okolnosti, najgori mogući odnos snaga u zemlji i na svetskoj sceni.

Nadežda Gaće

Vane Ivanovic (1913-1999) 

died on April 4 1999 aged 85. A shipowner, sportsman and consul general of Monaco in London spent his life devoted to the ideal of a united Yugoslavia, a country which he both predated and outlived.
Born in Zagreb five years before the creation of the 'Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes', Ivan Stefan Ivanovic was the child of a Croat father and a Serb mother. His father, who was a member of Croatia's assembly and had helped to form the state in 1918, was a proud Yugoslav.
When his parents divorced, he and his mother moved to London, where she married the shipping tycoon Bozo Banac. Ivanovic was educated at Westminster and at Peterhouse, Cambridge. In 1937 he was made a director in his stepfather's company. A keen sportsman, he ran for Yugoslavia in the 1936 Berlin Olympics, where he reached the semi-finals in the 110-metre hurdles. His stepfather had placed his ships at the disposal of the British war effort in 1914. The family did the same in 1939, where Banac and Ivanovic offered their entire merchant fleet of 22 ships to the Ministry of War Transport.
Ivanovic founded the Benevolent Association of Free Citizens of Yugoslavia in 1949, and through that and as a private individual he helped innumerable refugees, students and political dissidents. He and other like-minded Yugoslavs organised discussions abroad, which led to the two-volume collection A Democratic Alternative, published in 1963 and 1982, which warned that the establishment of independent states in the Balkans would spawn 'fatal conflicts'.
At home in London, Paris, New York and Monaco, in Zagreb, Belgrade and Dubrovnik, he was a survivor of the extinct race of Yugoslavs. A rather dandyish figure who supported an impressive cigar, Ivanovic appeared to Serbs and Croats a caricature of the English gentleman who spoke a slightly archaic Serbo-Croat; to the British he was a no less exotic 'Eastern gentleman'. Despite spending much time in Britain, he never sought to be naturalised, although he did not hold a Yugoslav passport either. 
Only after Yugoslavia had broken up did he return, in 1991, after an absence of 46 years. On numerous visits to both Croatia and Serbia the independent media fought over him for interviews; he continued to warn of the dangers of separatism. His father liked to point out that Vane was the first Yugoslav in the family. Born on the eve of unification, Ivanovic died as its last remnants collapsed. 
He is survived by his British wife June and his son and daughter.

Vane Ivanovic (1913-1999)

U nedelju 4. aprila, na katolicki Uskrs, prestalo je da kuca srce jednog retko plemenitog coveka koji je sebe smatrao integralnim Jugoslovenom, Vaneta Ivanovica, brodovlasnika i pisca, politickog ideologa i pocasnog konzula Knezevine Monako u Londonu, velikog dobrotvora i poznatog sportiste, coveka izvanredne inteligencije i prefinjenog duha. Bio je sin Ivana Rikarda Ivanovica, po narodnosti Hrvata, zastupnika u Hrvatskom saboru i Milice Popovic, po narodnosti Srpkinje, ciji je brat dr Dusan Popovic bio takodje zastupnik u Hrvatskom saboru i delegat tog sabora u madjarskom parlamentu u Budimpesti. Vencani kum na njihovom vencanju u Srpskopravoslavnoj crkvi bio je Svetozar Pribicevic, nesumnjivo najistaknutija licnost Srpsko-hrvatske koalicije u Austro-Ugarskoj onoga vremena. 

Rodjen 8.juna 1913. u Osijeku, Vane Ivanovic se od malih nogu osecao Jugoslovenom, u sta ga je ubedio njegov otac. Odrastao je u sredini gde se bliskost politickih interesa Srba i Hrvata u Dvojnoj monarhiji da se odupru austrijskom uticaju jasno ispoljavala. On je kao dete vrlo imucnih roditelja imao mogucnosti da u ranoj mladosti upozna atmosferu ondasnjih intelektualnih krugova Srba i Hrvata koji su tezili stvaranju zajednicke drzave Juznih Slovena. Njegov deda po majci bio je dr Steven Popovic, ugledni sudija i pravnik ciji je brat Simeon bio sekretar kneza a potom kralja Nikole Petrovica, a posle i ministar prosvete Crne Gore. 
Sticajem okolnosti Vane Ivanovic se vrlo malo skolovao u zavicajnoj zemlji. U Zagrebu je ucio osnovnu skolu i dva razreda gimnazije, da bi srednjoskolsko obrazovanje dobio u Vestminsterskoj skoli u Londonu i univerzitetsko u Kembridzu 1930. Zatim se vratio u Jugoslaviju na odsluzenje vojnog roka u konjici, a potom zaposlio u kompaniji svog ocuha Bozidara Banca, jednog od najimucnijih brodovlasnika Jugoslavije, za koga se njegova majka udala posle razvoda. Tako je Dubrovnik, gde su u Cavtatu imali svoju vilu, postao njegov drugi zavicaj. 

Drugi svetski rat zatekao je Vaneta Ivanovica u inostranstvu, gde je vodio poslove kompanije svog bolesnog ocuha, koji je umro samo nekoliko dana pre kraja drugog svetskog rata. Cim je rat izbio, on je celu flotu ocuhove kompanije, koja je brojala 22 broda, stavio pod zastavu zapadnih saveznika i samo su dva broda prezivela rat. Zatim je 1943. godine pristupio u Britansku vojsku u cinu majora; bio je prebacen prvo u Kairo a posle u Bari u okviru organizacije SOE (Special Operations Executive) zaduzen za poslove odnosa sa Jugoslavijom. O svom radu za vreme rata napisao je knjigu Drugo zvono, u kojoj je kritikovao rad Britanske vlade prema problemima na nasem tlu. 

Ostavsi u emigraciji posle zavrsetka rata, kada su zapadne sile resile da pruze punu podrsku rezimu marsala Tita, Vane Ivanovic je osnovao Dobrotvorno udruzenje slobodnih gradjana Jugoslavije u cilju da zbrine nase politicke ljude, na prvom mestu clanove Jugoslovenskog narodnog odbora sa Slobodanom Jovanovicem na celu, koji su se nasli u Londonu takoreci na ulici, bez ikakvih finansijskih sredstava za zivot. Britanska drzava nije onda strancima koji nisu bili zaposleni davala nikakvu socijalnu pomoc. Naprotiv, vlasti su preduzimale sve mere da se stranci vrate u svoju zemlju. Svojim humanitarnim radom Vane Ivanovic pomagao je sve Jugoslovene ne praveci razliku iz kojih delova Prve Jugoslavije da su bili, a narocito se zalagao za one ostarele nase politicke ljude iz Kraljevske jugoslovenske vlade u izgnanstvu koji su odlucili da radije umru kao beskucnici nego da svojim odlaskom pruze novostvorenom rezimu priliku da smatra da ga odobravaju. 

Medjutim, Vane Ivanovic nije samo u tim danima Srbe zaduzio. Ucestvovao je u osnivanju Evropskog pokreta. A na politickom polju poveo je akciju za stvaranje Demokratske alternative 1963. godine u Stanstedu, u Engleskoj, okupivsi srpske, hrvatske, slovenacke i bosnjacke politicke javne radnike na osnovi jednog Nacrta za odrzavanje Jugoslavije kao drzave jugoslovenskih naroda istinske parlamentarne i liberalne demokratije. Taj rad zahtevao je mnogo napora i produzio se u osamdesetim godinama, zahvaljujuci pre svega javnim radnicima koji su mu u tom poslu pomagali, sa Bozidarom Vlajicem, nekadasnjim generalnim sekretarom Demokratske stranke Ljube Davidovica na celu. U okviru rada Demokratske alternative izisla su dva zbornika clanaka grupe pisaca koje je pod naslovom Demokratska Jugoslavija Vane Ivanovic uredio 1967. i 1972. godine. Zatim je 1982. zajedno sa mladim Aleksom Djilasom izdao zbornik Demokratske reforme u kojem je ucestvovalo devet saradnika, i 1983, knjigu Zbornik o ljudskim pravima. Bio je osnivac uglednog casopisa Review of the Study Centre for Yugoslav Affairs koji je izlazio u Londonu na engleskom jeziku od 1960. do 1972. Uredjivao ga je Desimir Tosic, a posle Aleksa Djilas. I u njemu je saradjivao i objavio nekoliko zapazenih rasprava. 

Vane Ivanovic bio je covek posebnog sarma i originalnosti. Imao je svoj stil u svemu, a prvenstveno u pisanju. Njegova najbolja knjiga je u stvari njegova autobiografija koju je na engleskom izdao Harcourt Brace Jovanovich u Njujorku 1977. Iste godine biblioteka "Nase delo" izdala je na nasem jeziku odlomke njegove autobiografije pod nazivom Drugo zvono, dok je na engleskom nosila naziv LX Memoirs of a Jugoslav (LX u stvari je rimska brojka 60 i oznacavala je njegovu biografiju do 60. godine zivota, a reci Jugoslavija i Jugosloven pisao je sa pocetnim slovom "J", odbacujuci odomaceni nacin pisanja na engleskom sa slovom "Y"). Drugo zvono sa predgovorom Nadezde Gace u dopunjenom izdanju izislo je 1995. i potom prosle 1998. godine u Beogradu, gde je docekano sa simpatijama, a pre toga 1993. u Zagrebu sa predgovorom Jelene Lovric, ali pojavu te knjige nijedan list u Hrvatskoj nije ni pomenuo. 

U Udruzenju srpskih pisaca i umetnika u inostranstvu odrzao je od 1952. do 1987. godine jedanaest predavanja o raznim temama, prvenstveno istorijsko-politickim, ne ustrucavajuci se da osudi pogresnu politiku zapadnih sila na Balkanu. Poslednja dva predavanja su mu bila juna 1985. povodom cetrdesetogodisnjice svrsetka drugog svetskog rata, "Makmilan i predaja izbeglica maja 1945", i drugo, februara 1987, pod naslovom "Uloga ne-srpskih naroda Jugoslavije u problemu Kosova". U Nasoj reci, casopisu Saveza "Oslobodjenje", objavio je mnostvo clanaka, a mnogi listovi devedesetih godina objavili su zanimljive intervjue sa njim. Na engleskom izisla je 1996. zbirka njegovih eseja i rasprava Yugoslav Dernocracy on Hold, u kojima je poblize pisao o mnogostrukim problemima visenacionalne drzavne zajednice u vezi sa Nacrtom Demokratske alternative. Predgovor ovoj knjizi su napisali Gregor Fulton McGregor i Petar Ladjevic. 
Kao mlad covek Vane Ivanovic bio je sportista, atleticar. Bio je rekorder u trcanju i nosio rekord na Balkanskim igrama i ucestvovao kao predstavnik jugoslovenske ekipe na Olimpijadi 1936. u Berlinu, kada je organizovao da nasa ekipa u svecanoj povorci pred Hitlerom ne pozdravi organizatore uzdignutom rukom, kao sto su cinile druge atleticarske ekipe evropskih drzava, vec samo pokretom glave. Bio je i strastven dubinski ribolovac, i o tome je objavio na engleskom knjigu Modern Spearfishing 1954, a potom u revidiranom izdanju 1974.
Vane Ivanovic nosio je svojom pojavom neceg dostojanstvenog i aristokratskog, jednu posebnu harizmu od koje se ne bi mogli oteti cak ni oni koji nisu delili njegovo duboko ubedjenje da narodima na Balkanu nema niti moze biti bolje buducnosti ukoliko se ne ujedine u jednu federalisticku zajednicku drzavu Juznih Slovena. Visok, vitak, uvek elegantan, s osmehom koji je zracio dobrodusnoscu i plemenitoscu, on ce zauvek ostati u nezaboravnoj uspomeni ljudi koji su imali srecu da ga upoznaju i zauvek zavole. U sebi je imao sve najbolje i najlepse osobine nasih naroda, iako nije docekao da vidi ostvarenje jedne napredne, ekonomski snazne, tolerantne, prosvecene, civilizovane, slobodne Trece Jugoslavije, ciju je viziju uvek drzao pred ocima do svoje smrti. Bio je vec u komi kada je ovaj poslednji zalosni napad NATO-a na ostatke nekadasnje Jugoslavije raketama i bombama ubijao i poslednje snove o onoj lepoj i srecnijoj buducnosti Balkana, o cemu su sanjali njegovi preci pri kraju proslog i na pocetku ovog veka. I sa poslednjom godinom ovog stoleca nestao je sa zivotne pozornice i Vane Ivanovic, istinski gospodin i dzentlmen, tako neobican covek u vremenu u kojem zivimo.

Nenad V. Petrovic